Prawo do świadczeń pomocy społecznej przysługuje osobom posiadającym obywatelstwo polskie, zamieszkującym i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz cudzoziemcom, zamieszkującym i przebywającym na tym terytorium, posiadającym zezwolenie na pobyt stały lub status uchodźcy, nadany w Rzeczypospolitej Polskiej oraz obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt.
Aby uzyskać pomoc należy:
- wysłuchać zaleceń pracownika socjalnego, co do skompletowania niezbędnej dokumentacji oraz zasad i warunków przeprowadzenia wywiadu środowiskowego,
- złożyć wniosek o pomoc,
- wyrazić zgodę i umożliwić przeprowadzenie wywiadu środowiskowego,
- przedłożyć wymagane dokumenty, zaświadczenia oraz udzielić informacji niezbędnych do podjęcia decyzji administracyjnej w sprawie przyznania pomocy,
- nawiązać i aktywnie kontynuować współpracę z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej, zwłaszcza, gdy został zawarty kontrakt socjalny (umowa zawarta pomiędzy pracownikiem socjalnym, a osobą lub rodziną oczekującą pomocy ze strony OPS),
- zgłaszać się do pracownika socjalnego nie będąc pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających,
- zgłaszać potrzeby, które odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej.
Tryb przyznania świadczenia z pomocy społecznej składa się z następujących etapów:
1. Zgłoszenie wniosku o udzielenie pomocy:
- osobiście (pisemnie, telefonicznie)
- przez przedstawiciela ustawowego, pełnomocnika
- przez inną osobę, za zgodą osoby zainteresowanej
- przez instytucje i organizacje społeczne, za zgodą osoby zainteresowanej
- z urzędu (z inicjatywy pracownika socjalnego).
2. Sporządzenie wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego.
Podstawą udzielenia pomocy jest wywiad środowiskowy sporządzony (w dniach roboczych i godzinach pracy Ośrodka) w miejscu zamieszkania lub pobytu osoby ubiegającej się o pomoc. Pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy w ciągu 14 dni od daty wszczęcia postępowania, a w sprawach pilnych w terminie 2 dni. Brak zgody na przeprowadzenie wywiadu jest równoznaczny z rezygnacją z pomocy społecznej.
W przypadku konieczności przeprowadzenia wywiadu z osobą ubezwłasnowolnioną wywiad przeprowadza się z jej opiekunem prawnym albo kuratorem, w obecności osoby ubezwłasnowolnionej i w miejscu jej przebywania.
Celem wywiadu środowiskowego jest rozeznanie sytuacji bytowej, zawodowej, rodzinnej, zdrowotnej i mieszkaniowej osoby (rodziny) ubiegającej się o pomoc.
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są zobowiązane do współudziału
w rozwiązaniu ich trudnej sytuacji życiowej.
Strona występująca o pomoc powinna zgromadzić dokumenty stanowiące podstawę ustalenia jej danych personalnych, stanu zdrowia, sytuacji rodzinnej i materialnej. W trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego, w porozumieniu z klientem ustalany jest plan pomocy. Ustalenia mogą być zawarte w kontrakcie socjalnym. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy mogą zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom
i możliwościom pomocy społecznej.
Kontrakt socjalny
Kontrakt socjalny to pisemna umowa zawarta przez pracownika socjalnego z osobą ubiegającą się o pomoc, określająca uprawnienia i zobowiązania stron umowy.
Zawarcie kontraktu socjalnego ma na celu określenie sposobu współdziałania
w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny, która znalazła się w trudnej sytuacji życiowej,
z uwzględnieniem możliwości wykorzystania zasobów własnych klienta i środowiska lokalnego.
Kontrakt zawiera opis sytuacji życiowej osoby lub rodziny oraz opis działań koniecznych do podjęcia. Odnotowuje się również wszystkie uwagi, dotyczące jego realizacji. Okres, na jaki zawierany jest kontrakt socjalny dostosowywany jest z jednej strony do sytuacji życiowej,
w jakiej znajduje się osoba zawierająca kontrakt, a z drugiej – do form wsparcia, zaproponowanych przez Ośrodek. Klient otrzymuje jeden egzemplarz kontraktu. Po ustalonym wspólnie z pracownikiem socjalnym okresie dokonywana jest ocena, czy ustalenia zawarte
w kontrakcie zostały zrealizowane. Odmowa zawarcia kontraktu, bądź niedotrzymanie jego postanowień mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji
o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
3. Sporządzenie decyzji i wydanie jej osobie ubiegającej się o pomoc społeczną.
Świadczenia pomocy społecznej przyznawane są w formie decyzji. Wszystkie decyzje
o przyznaniu, a zwłaszcza o odmowie przyznania pomocy, wydawane są w formie pisemnej. Wyjątek stanowią świadczenia w postaci pracy socjalnej i poradnictwa.
Od decyzji Ośrodka Pomocy Społecznej przysługuje odwołanie.
4. Realizacja przyznanych świadczeń.
Realizacja świadczeń pieniężnych odbywa się w formie wypłat w kasie Banku,
bądź przelewu na konto osobiste.
- 1. Odwołanie od decyzji Ośrodka Pomocy Społecznej.
Prawo odwołania od decyzji administracyjnej przysługuje w ciągu 14 dni od daty jej otrzymania. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem Ośrodka Pomocy Społecznej w Ćmielowie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach.
Uwaga: w przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych świadczeń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem marnotrawienia własnych zasobów finansowych może nastąpić ograniczenie świadczeń, odmowa ich przyznania albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego. Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną, mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. W przypadku odmowy przyznania albo ograniczenia wysokości lub rozmiaru świadczeń z pomocy społecznej należy uwzględnić sytuację osób będących na utrzymaniu osoby ubiegającej się o świadczenie lub korzystającej ze świadczeń.